Scoliose: wat zijn de symptomen?

Scoliose is letterlijk vertaald verkromming. Dit maakt direct duidelijk wat scoliose is: de wervelkolom in de rug is kromgegroeid. Op de vraag hoeveel mensen in Nederland scoliose hebben, is slecht antwoord te geven en kan alleen een grove schatting gemaakt worden. Er zijn in Nederland veel mensen met een lichte scoliose die niet bekend zijn bij de medici, blijkt uit gegevens van de Vereniging van Scoliosepatiënten. Wat is scoliose, wat zijn de symptomen en wat zijn de gevolgen op latere leeftijd?

Wat is scoliose?

De wervelkolom hoort, recht van voren of achteren gezien, een rechte lijn te vormen. Wanneer dit niet het geval is en de kromming meer dan 10 graden is, spreekt men van een scoliose. Bij scoliose is de wervelkolom dus kromgegroeid. Wanneer de wervelkolom naar 1 kant krom groeit, spreekt men van een C-vormige verkromming. Wanneer er sprake is van een wervelkolom die krom groeit naar 2 kanten, spreekt men van een S-vormige verkromming. Behalve de verkromming, kan er ook een verdraaiing in de wervelkolom zitten. Wervels en ribben kunnen hierdoor vervormen en een bolling vormen, ook wel een gibbus genoemd.

Oorzaak van scoliose

Scoliose kan verschillende oorzaken hebben. Op basis daarvan wordt er onderscheid gemaakt in 2 soorten scoliose: niet-structurele en structurele scoliose. Niet-structurele scoliose wordt veroorzaakt door een houdingsafwijking. Bij deze vorm ontstaat de verkromming door een verkeerde houding. Ongelijke benen kunnen een oorzaak zijn. Door het compenseren van het lengteverschil groeit de rug scheef. Er is wel een zijwaartse kromming in de rug zichtbaar, maar er zijn geen afwijkingen aan de wervelkolom en ribben.

In de meeste gevallen gaat het om een structurele scoliose, een ‘echte’ scoliose. Structurele scoliose is een chronische aandoening die levenslang aanwezig is. Structurele scoliose is onder te verdelen in 4 soorten, elk met een eigen oorzaak.

Symptomen van scoliose

De symptomen van scoliose zijn afhankelijk van de plek waar de bolling zich in de wervelkolom bevindt; in de onder- of in de bovenrug. Hoewel scoliose bij de meeste mensen geen pijnklachten veroorzaakt, is dit niet altijd het geval. Zijn er wel pijnklachten, dan zijn deze vaak zeer herkenbaar. Een veelvoorkomend symptoom bij scoliose is rugpijn. Andere symptomen van scoliose zijn:

• schouderscheefstand;
• bekkenscheefstand;
• gibbusvorming van de ribben;
• verhoogde spierspanning;
• nek- en hoofdpijn;
• pijn rond de bekken en bovenbenen;
• uitstralende pijn in de benen;
• standafwijking van de borstkas.

Behandeling van scoliose

Hoe eerder scoliose wordt ontdekt en behandeld, hoe beter het resultaat kan zijn. Scoliose gaat namelijk niet zomaar over. Wanneer scoliose niet behandeld wordt, kan het effect hebben op de fysieke en mentale gezondheid. Scoliose kan het bewegen lastiger maken en pijn veroorzaken. De werking van de longen kan worden beperkt, doordat de wervelkolom anders beweegt. En tot slot kan het als vervelend worden ervaren dat de rug er door scoliose anders uitziet.

De behandeling van scoliose heeft het meeste zin tijdens de groei. Daarna is behandeling in de meeste gevallen niet meer nodig. De behandeling is gericht op het tot stilstand brengen van de bocht in de wervelkolom en afhankelijk van hoe erg de bocht in de wervelkolom is. Aan de hand hiervan kan de keuze gemaakt worden voor behandeling door middel van oefentherapie, een brace of een operatie. In sommige gevallen kan een combinatie van verschillende behandelingen nodig zijn.  

Voor de scoliose die op latere leeftijd is ontstaan, zijn andere behandelmethoden. De verkromming van de wervelkolom kan in dit geval niet meer verholpen worden. De behandeling is daardoor gericht op het verlichten van pijn die veroorzaakt wordt door de scoliose. Mogelijke behandelingen zijn:

• oefentherapie;
• een korset ter ondersteuning van de rug;
• pijnstillers;
• een verwijzing naar een pijnspecialist.