Heeft u wel eens last van een licht gevoel in uw hoofd, het idee dat de wereld om u heen draait of een gevoel van onbalans? Dan heeft u waarschijnlijk last van een evenwichtsstoornis. Uw hersenen krijgen dan de verkeerde informatie over de beweging die u maakt, waardoor u kunt vallen of moeite heeft met lopen. Hoe ouder we worden, hoe meer kans we hebben op evenwichtsstoornissen. Maar wat is een evenwichtsstoornis en wat kunt u ertegen doen?
Evenwichtsproblemen
Eigenlijk is een evenwichtsstoornis geen op zichzelf staande ziekte. Het is een kenmerk van een andere aandoening. Een lage bloeddruk, medicijngebruik of een chronische ziekte, zoals diabetes, zijn veelvoorkomende oorzaken. In de meeste gevallen ligt de oorzaak van een evenwichtsstoornis in het binnenoor: de plek waar onder andere informatie over het evenwicht wordt omgezet naar bruikbare informatie voor de hersenen. Het evenwichtsorgaan verzamelt informatie over bewegingen en balans en stuurt dit door naar de hersenen, zodat we recht kunnen lopen en veilig kunnen opstaan zonder te vallen.
Oorzaak van duizeligheid
Als het evenwichtsorgaan de verkeerde informatie doorstuurt, kunnen de hersenen bewegingen van het lichaam verkeerd begrijpen. Stilzitten kan opgevat worden als beweging en een rustige beweging kan begrepen worden als een snelle beweging. Hierdoor krijgt u last van duizeligheid of draaiduizeligheid. Duizeligheid geeft een licht gevoel in het hoofd, terwijl u bij draaiduizeligheid het idee hebt dat de wereld om u heen draait. Vooral ouderen hebben vaak last van duizeligheid. Ruim 30% van de 65-plussers en maar liefst 50% van de 85-plussers is wel eens duizelig, zo is te lezen in het onderzoek ‘draaiduizeligheid en duizeligheid bij ouderen’.
Symptomen van evenwichtsstoornissen
Misselijkheid, zweten, veel gapen, overgeven en oorsuizen zijn andere, vaak voorkomende, evenwichtsstoornis symptomen. Ook geven veel mensen aan dat ze het gevoel hebben om flauw te vallen. Evenwichtsproblemen en problemen met het gehoor treden vaak tegelijkertijd op, omdat het evenwichtsorgaan dicht bij het gehoororgaan ligt. Van welke symptomen iemand last krijgt, is afhankelijk van de oorzaak van de evenwichtsstoornis.
Aandoeningen van het evenwichtsorgaan
Het evenwichtsorgaan is dus een kwetsbaar orgaan. En dat is nodig, omdat hierdoor zelfs de kleinste beweging vertaald kan worden naar informatie voor de hersenen. Maar, het betekent ook dat het evenwichtsorgaan makkelijk verstoord kan worden. Kleine veranderingen, zoals een irritatie van de oorzenuw of een klein scheurtje in het binnenoor, brengen het evenwichtsorgaan al in de war. De 3 meest voorkomende oorzaken van duizeligheid ontstaan dan ook in het oor: benigne paroxismale positieduizeligheid, neuritis vestibularis en de Ziekte van Ménière.
Benigne paroxismale positieduizeligheid (BPPD)
BPPD is een goedaardige aandoening. Dat betekent dat het niet levensbedreigend is, maar dat de symptomen wel vervelend kunnen zijn. ‘Benigne paroxismale’ staat dan ook voor goedaardige aanvallen. De aandoening zorgt voor acute duizeligheid. Dat betekent dat de klachten plots ontstaan. Volgens het Kenniscentrum Duizeligheid is BBPD een van de meest voorkomende oorzaken van draaiduizeligheid. Vooral mensen die een lange tijd bedrust hebben gehouden, griep hebben gehad of geopereerd zijn, hebben er last van. Hoe BPPD precies ontstaat is nog niet helemaal duidelijk, maar onderzoekers denken dat het te maken heeft met oorkristallen.
In het binnenoor kunnen kristallen ontstaan van de stof ‘calciumcarbonaat’. Dit is een witte, vaste stof die uit calcium bestaat: de bouwstof van botten. Waarom, en vooral hoe, oorkristallen ontstaan is onduidelijk. Wel is duidelijk dat ze los kunnen raken en dat ze kunnen samenklonteren. Zo’n klont kan bij een kleine beweging, zoals omdraaien in bed, op de haarcellen in het binnenoor drukken. De hersenen denken hierdoor dat de beweging van het hoofd veel sneller en heftiger is dan dat het eigenlijk is. Hierdoor ontstaat de draaiduizeligheid.
Neuritis vestibularis
Bij neuritis vestibularis is de zenuw die informatie van het evenwichtsorgaan naar de hersenen stuurt ontstoken. Letterlijk vertaald betekent de aandoening dan ook ‘zenuw evenwichtsorgaan’. Door de ontsteking krijgen de hersenen de verkeerde informatie door, waardoor heftige duizeligheidsklachten kunnen ontstaan. Als ook de gehoorzenuw is aangetast, kan het gehoor minder worden en kunnen oorsuizen ontstaan. De aandoening heet dan niet ‘Neuritis vestibularis’, maar ‘labyrintitis’. In de meeste gevallen verdwijnen de klachten van neuritis vestibularis (en labyrintitis) binnen enkele dagen. Zo’n 30% tot 50% blijft echter last houden van chronische duizeligheid.
De Ziekte van Ménière
De Ziekte van Ménière kent drie duidelijke symptomen: gehoorverlies, oorsuizen en duizeligheid. De duizeligheid kan daarnaast zorgen voor misselijkheid, en zelfs overgeven. De ziekte kenmerkt zich door heftige, niet voorspelbare aanvallen. Omdat de aanvallen plotseling opkomen, is het een acute evenwichtsstoornis. Ondanks meerdere onderzoeken, is het nog niet duidelijk wat de oorzaak is van de Ziekte van Ménière. Er wordt wel aangenomen dat een scheurtje in het binnenoor ervoor zorgt dat binnenoorvloeistof op de verkeerde plek terecht komt. Dit veroorzaakt een verstoring van het evenwichtsorgaan.
Wat te doen tegen duizeligheid?
Omdat duizeligheid vaak een symptoom is van een andere aandoening, is het belangrijk om te achterhalen wat de oorzaak is. Duizeligheid is echter een gevoel, waar geen medicijn voor is en wat slecht gemeten kan worden. Het is voor artsen dan ook lastig om de oorzaak te ontdekken en de juiste diagnose te stellen. Met de juiste diagnose kan de oorzaak van de duizeligheid behandeld worden.
Behandeling van de oorzaak van duizeligheid
De oorzaken van aandoeningen aan het evenwichtsorgaan kunnen vaak behandeld worden door een huisarts, een kno-arts (gespecialiseerde arts voor aandoeningen van de keel, neus en oren) of een andere specialist. Het gaat dan vooral om evenwichtsstoornissen die veroorzaakt worden door onder andere (chronische) ziekten van de hart- en bloedvaten, suikerziekte, diabetes, bloedarmoede en aandoeningen aan het zenuwstelsel.
Behandeling van evenwichtsstoornissen door oefeningen
De gevolgen van een evenwichtsstoornis (zoals duizeligheid en onbalans) kunnen behandeld worden door een huisarts of fysiotherapeut. Zo kunnen evenwichtsstoornissen door oefeningen verdwijnen of verminderen. Enkele oefeningen zijn het rustig van links naar rechts draaien en het voorover- en achteroverbuigen van het hoofd. De huisarts kan ook medicatie voorschrijven tegen de misselijkheid die door (draai)duizeligheid kan ontstaan.
Duizeligheid bij ouderen
Bij ouderen kunnen de symptomen van duizeligheid zich anders uiten. Zij hebben minder vaak last van draaiduizeligheid dan jongeren, maar ervaren vaker duizeligheidsklachten en instabiliteit. Het kan daarom nog lastiger zijn om de juiste diagnose te stellen. Jaarlijks bezoekt 8,3% van de 65-plussers de huisarts vanwege duizeligheidsklachten. In hogere leeftijdsgroepen loopt dat percentage op. In zo’n 40% van de gevallen kan de huisarts geen diagnose stellen. Een grote groep ouderen moet daarom leren leven met duizeligheidsklachten, die soms of continu aanwezig zijn. Het kan dan noodzakelijk zijn om bepaalde hulpmiddelen aan te schaffen, zoals een rollator, scootmobiel of traplift. Door verder voldoende te bewegen, het evenwicht te versterken met oefeningen en samen met de huisarts te kijken of het medicijngebruik aangepast kan worden, kunnen duizeligheidsklachten verminderen. Hierdoor is het goed mogelijk om te leven met een evenwichtsstoornis.
Vraag nu de gratis valpreventiegids van Otolift aan. Een boekje vol met informatie over vallen en tips en oefeningen om vallen te voorkomen.
De aandoening ataxie kan het leven van patiënten flink overhoop gooien. Het verloop van de ziekte verschilt per patiënt en is van veel factoren afhankelijk.
Om u zo goed mogelijk te kunnen helpen tijdens uw bezoek aan onze website, gebruiken wij cookies en vergelijkbare technieken. Met sommige cookies kunnen wij en derde partijen uw internetgedrag volgen om zo advertenties te laten zien die relevant zijn voor u. Andere cookies zijn noodzakelijk voor een goed werkende website. Klik op ‘accepteren’ als u akkoord gaat met alle cookies. Als u op weigeren klikt, plaatsen wij alleen noodzakelijke cookies. Bekijk hier ons Cookiebeleid.
Functioneel
Altijd actief
The technical storage or access is strictly necessary for the legitimate purpose of enabling the use of a specific service explicitly requested by the subscriber or user, or for the sole purpose of carrying out the transmission of a communication over an electronic communications network.
Voorkeuren
De technische opslag of toegang is noodzakelijk voor het legitieme doel voorkeuren op te slaan die niet door de abonnee of gebruiker zijn aangevraagd.
Statistieken
De technische opslag of toegang die uitsluitend voor statistische doeleinden wordt gebruikt.De technische opslag of toegang die uitsluitend wordt gebruikt voor anonieme statistische doeleinden. Zonder dagvaarding, vrijwillige naleving door uw Internet Service Provider, of aanvullende gegevens van een derde partij, kan informatie die alleen voor dit doel wordt opgeslagen of opgehaald gewoonlijk niet worden gebruikt om je te identificeren.
Marketing
The technical storage or access is required to create user profiles to send advertising, or to track the user on a website or across several websites for similar marketing purposes.
